Sanctiewet

Het opzettelijk omzeilen van sancties is een misdrijf volgens de Wet op de economisch delicten (WED) en daarmee een gronddelict voor witwassen. Met andere woorden, bij transacties met betrekking tot sancties kan er mogelijk ook sprake zijn van een ongebruikelijke transactie in de zin van de Wwft (bron: FIU-Nederland jaaroverzicht 2022 paragraaf 3.1.).

De Raad van de Europese Unie heeft op 28 november 2022 bij besluit (EU) 2022/2332 aangenomen dat het schenden van een EU-sanctie voortaan wordt gekwalificeerd als een EU-misdrijf. Dit om de doeltreffende uitvoering van het Uniebeleid inzake beperkende maatregelen te waarborgen (bron: Raad van de Europese Unie).

De dienstverlening moet worden bevroren. U mag de transactie niet uitvoeren. Mocht u vermoeden dat sprake is van een overtreding van de Wwft, dan dient u dit te melden bij FIU-Nederland (bron: Leidraad Financiële Sanctieregelgeving).

De dienstverlening moet worden bevroren. U mag geen afscheid nemen van uw cliënt. Dit om te voorkomen dat de gesanctioneerde relatie elders financiële diensten af zou kunnen nemen (bron: Leidraad Financiële Sanctieregelgeving).

In de situatie dat u hebt vastgesteld dat u zaken doet met een (rechts)persoon of entiteit op de sanctielijsten, stopt u met het verlenen of ter beschikking stellen van financiële middelen of diensten aan de gesanctioneerde persoon of entiteit. Mocht u vermoeden dat de Sanctiewet-overtreding gepaard gaat met een overtreding van de Wwft, dan dient u dit te melden bij FIU-Nederland (bron: Leidraad Financiële Sanctieregelgeving).

De Sanctiewet schrijft voor uw instelling geen verplichte screeningssystemen (AO/IC) voor. De Wwft verplicht u wel tot risicomanagement. Dit kan u helpen om gesanctioneerde personen of entiteiten te identificeren (bron: Leidraad Financiële Sanctieregelgeving).

Het kan zijn dat u als accountant, belastingadviseur of advocaat wordt gevraagd om diensten te verlenen die zien op beheer, behoud, vermeerdering of vermindering van financiële bezittingen van een gesanctioneerde persoon of entiteit, of dat u als notaris een akte passeert die hier op ziet. Deze situatie kan zich, in het geval van advocaten, ook voordoen als het niet om een gesanctioneerde cliënt maar om een gesanctioneerde wederpartij gaat. Dit zijn allemaal diensten die u volgens de Sanctiewet niet aan deze relatie mag verlenen. Als u deze situaties tegenkomt, moet u de diensten stopzetten of bij aanvang weigeren. Uw risicomanagement als voorgeschreven in de Wwft kan u helpen om gesanctioneerde personen of entiteiten te identificeren en deze diensten niet (meer) aan hen aan te bieden (bron: Leidraad Financiële Sanctieregelgeving).

De Sanctiewet vereist dat er geen financiële diensten worden verricht of transacties worden gefaciliteerd voor gesanctioneerde personen of entiteiten. Een controle op die lijsten is deels in te passen in het cliëntonderzoek dat u op grond van de Wwft moet verrichten. Het ligt in de rede om bij de aanvang van een relatie na de identificatie van de cliënt te controleren of deze op een sanctielijst staat. Bij periodieke herbeoordeling van de cliënten kan deze stap ook worden ingebouwd. Daarnaast kunnen bepaalde indicaties die uit het cliëntenonderzoek komen er op wijzen dat u alert moet zijn of de persoon op een sanctielijst staat of hier wellicht in de toekomst aandacht voor moet zijn. Te denken valt aan cliënten of UBO’s uit derde hoog risicolanden in de zin van de Wwft of in geval van politiek prominente personen uit bepaalde landen. Uw risicomanagement op het gebied van witwassen en terrorismefinanciering, als voorgeschreven in de Wwft, kan u zo helpen om gesanctioneerde personen of entiteiten te identificeren en geen financiële diensten (meer) aan hen aan te bieden (bron: Leidraad Financiële Sanctieregelgeving).

Naast de algemeen geldende verplichtingen geldt voor de gerechtsdeurwaarder artikel 3a van de Gerechtsdeurwaarderswet. Dit artikel verplicht de gerechtsdeurwaarder die een opdracht ontvangt tot het verrichten van een ambtshandeling waarbij de gerechtsdeurwaarder er redelijkerwijs rekening mee moet houden dat het verrichten daarvan in strijd is met de volkenrechtelijke verplichtingen van de Staat hij de minister van die opdracht in kennis stelt. De minister kan de gerechtsdeurwaarder aanzeggen dat die ambtshandeling in strijd is met de volkenrechtelijke verplichtingen en dat de gerechtsdeurwaarder daartoe niet bevoegd is. Op grond van deze bepaling kan ook gemeld worden de situatie dat er reeds eerder een ambtshandeling is verricht waardoor nu nog geld wordt geïncasseerd of door u wordt gehouden. Tenslotte kunnen andere situaties worden gemeld waarbij u redelijkerwijs potentiële schending vermoedt of daar twijfel over heeft. Meldingen kunnen gedaan worden aan de Minister van Justitie en Veiligheid, Afdeling Bestuurlijke en Juridische Zaken van de Directie Juridische en Operationele Aangelegenheden (bron: KBvG).

De minister acht het dagvaarden van een organisatie die op de sanctielijst staat kennelijk niet in strijd met artikel 3a Gdw (waaronder volgens de afspraak met de KBvG ook de sanctieregelingen vallen).